Na co zwrócić uwagę przed montażem pompy ciepła

Na co zwrócić uwagę przed montażem pompy ciepła?

Bezobsługowe i ekologiczne pompy ciepła to niezwykle wygodny i skuteczny sposób ogrzewania i/lub chłodzenia budynku. Ich instalację trzeba jednak gruntownie przemyśleć. 

W tym artykule przybliżymy Ci szczegóły dotyczące tego: 

• Czym się kierować, wybierając miejsce dla pompy ciepła.
• Jaka powinna być jej moc.
• Jakiego rodzaju urządzenia są dostępne na rynku.
• Jak dobrać czynnik chłodzący w pompach ciepła.
• Kiedy zdecydować się na monoblok, a kiedy na urządzenie typu split.

Pompa ciepła — montaż a wybór miejsca

Montaż pomp ciepła powinna poprzedzać dokładna analiza potrzeb oraz oczekiwań inwestora. Jedną z decyzji, jaką należy podjąć, jest wybór miejsca, w którym umieścimy pompę. Decyduje to o komforcie użytkowania pompy, jej kosztach czy wpływie na środowisko.

Zobacz też: 8 mitów dotyczących pomp ciepła.

Na początku należy uwzględnić takie parametry jak: wymiary pompy, komfortowy dostęp do głównych podzespołów, wymiary współpracującej z pompą ciepła instalacji czy hałas, jaki generować może instalacja. Istotnym będzie również wybór pompy ciepła typu monoblok lub typu split. Zalety obu jednostek opisaliśmy w dalszej części artykuły. Najpierw jednak przyjrzyjmy się innym równie ważnym kwestiom związanym z pompami. 

Moc dostosowana do zapotrzebowania

Podczas pracy pompy ciepła wykorzystywane są do ogrzewania oraz przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Potrafią nie tylko pełnić funkcję centralnego ogrzewania, lecz też zapewnić pomieszczeniom klimatyzację. Są przy tym w pełni ekologiczne i działają przy minimalnym poborze energii elektrycznej.

Aby urządzenie efektywnie produkowało ciepło, nie generując niepotrzebnych kosztów, inwestor musi przed montażem poznać wartość zapotrzebowania energetycznego budynku. Jest ono wynikiem analizy zysków i strat ciepła na podstawie np.:

• dokumentacji i wykazu materiałów budowlanych (dla nowo budowanych domów), 
• dotychczasowego zużycia energetycznego w budynku (ogrzewanie, c.w.u.),
• audytu energetycznego pod kątem zapotrzebowania na energię i utrzymania odpowiedniej temperatury w budynku.

Szczegóły odnoszące się do tego, jak dobierać moc pod kątem powierzchni obiektu opisaliśmy tu: Powierzchnia domu a wybór pompy ciepła.

Montaż pompy ciepła — jaki rodzaj wybrać?

Na rynku spotkasz różne typy urządzeń (powietrzna, gruntowa, wodna). Rodzaj pompy wpływa nie tylko na to, jaki rodzaj energii (z powietrza, wód gruntowych czy powierzchniowych) wykorzystuje pompa ciepła do zasilania instalacji grzewczej czy podgrzania wody, lecz także na koszt jej zakupu, efektywność oraz sposób i miejsce montażu. 

Ze względu na dobry stosunek skuteczności do kosztów coraz popularniejsza staje się powietrzna pompa ciepła. To układ najmniej inwazyjny podczas instalacji, umiejący niekiedy poziomem efektywności dorównać odpowiednikom pomp gruntowych. Stąd też dalsze kwestie związane z montażem omówimy na przykładzie pomp ciepła powietrze woda. 

Rodzaj czynnika chłodniczego

Pompy ciepła to urządzenia ekologiczne, jednak znajdujący się w nich czynnik chłodniczy może negatywnie wpływać na środowisko. Od 2015 roku w krajach UE ogranicza się szkodliwe ciecze wewnątrz układu chłodniczego, zastępując tymi o dużo niższym wpływie na efekt cieplarniany. 

Na rynku spotkasz jeszcze instalacje, których układ chłodniczy wyposażony jest w tzw. stare czynniki (np. R410A, R314a). Mogą być one stosowane w instalacjach split o większym napełnieniu. Natomiast nowe czynniki R32, R452B czy R1234-ze wprowadza się tylko w urządzeniach o napełnieniu poniżej 1,842 kg.

W przypadku zastosowania czynnika chłodniczego w monoblokach nie ma w zasadzie żadnych ograniczeń. Podobnie ma się sprawa z czynnikami naturalnymi, np. łatwopalnym propanem, który ze względu na ryzyko wybuchu montuje się wyłącznie w jednostkach hermetycznych.

Pompy ciepła typu split czy monoblok?

Pompa ciepła split lub monoblok to dwa podstawowe dostępne na rynku rodzaje konstrukcji urządzeń. Pierwszy z nich zakłada rozbicie poszczególnych elementów na dwie części (jednostka wewnętrzna i jednostka zewnętrzna). W drugim zamknięte zostają one w jednym urządzeniu.

Jakie są zalety i wady obu rozwiązań?

Pompy ciepła monoblok

Monoblok to hermetyczna konstrukcja, którą kupujemy i stawiamy w wybranym pomieszczeniu. W zależności od typu (wewnętrzny lub zewnętrzny) montujemy ją w domu lub np. wewnętrznym podwórzu czy ścianie domu. Zapewnia to oszczędność przestrzeni, prostą instalację maszyny oraz dobrą izolację układu. 

Niepodważalnym atutem jednostek typu monoblok jest fakt, iż całość połączeń wewnątrz jednostki wykonywana w procesie produkcji, gdy układ termodynamiczny wypełnia się gazem i szczelnie zamyka. Dzięki temu na miejsce nie musi być wzywany wyspecjalizowany instalator z uprawnieniami f-gazowymi. 

Niestety lepsza izolacja i wyższy poziom efektywności wiążą się wyższą ceną zakupu jednostki. Te montowane w obiekcie w trakcie działania mogą też się okazać hałaśliwe.

Pompa ciepła split

Konstrukcja takich pomp składa się z jednostki zewnętrznej (wentylator, parownik, sprężarka) oraz jednostki wewnętrznej (skraplacz, wymiennik ciepła, pompa obiegowa). Instalacja pozyskująca energię z otoczenia przenoszona jest z zewnątrz budynku, a część zasilająca ogrzewanie (lub chłodzenie) znajduje się wewnątrz. Obie łączy się z czynnikiem chłodniczym za pomocą rury. 

Zalety takich jednostek to mniejsze koszty oraz usunięcie hałaśliwych elementów na zewnątrz obiektu. Ich instalację zwykle może przeprowadzić wyłącznie instalator z uprawnieniami z zakresu F-gazu, ponieważ pompa ciepła nabijana jest czynnikiem chłodniczym. Dla urządzeń o mocy powyżej 10 kW konieczne jest prowadzenie regularnych kontroli szczelności.

Podsumowanie

Pompa ciepła to inwestycja, której zwrot z biegiem lat będzie coraz większy. Zanim wyposażysz w nią budynek, przemyśl, czego potrzebujesz i jakie masz oczekiwania. Pamiętaj, że tutaj nie ma dobrych i złych rozwiązań, a jedynie odpowiednio bądź nieodpowiednio dobrane.